Het ‘eendenplatform’
Het was in 1968, bij het graven van de vijver en het bouwrijp maken van de grond voor de flat aan de Hora Siccamasingel tussen de van Schijndelstraat en de Jullensstraat, dat een groot en stevig bakstenen fundament werd aangetroffen. Bij nadere bestudering bleek dat het ging om de fundamenten van Huis De Wijaert, waarover later meer.
De fundamenten zijn door de Archeologische Dienst van de Gemeente Groningen destijds afgedekt met zand en kwamen deels onder de flat, het trottoir, de rijbaan tot in de vijver te liggen. Om de bijzondere plek te markeren werd besloten om in de vijver een plateau aan te leggen, dat in de volksmond het ‘eendenplatform’ is gaan heten.
Nu het plateau aan vervanging toe is, heeft het Wijkcomite van de Wijert samen met de Gemeente Groningen en het Wijkcomite Helpman het plan opgevat om het plateau zo in te richten dat de verborgen historie op deze plek zichtbaar wordt. Er is door de gemeente na overleg met de Wijkcomités een schets van gemaakt hoe het plateau er uit zou kunnen gaan zien.
Of het plan financieel haalbaar is moet nog worden voorgelegd aan B en W.
Huis De Wijaert
Op oude kaarten uit circa 1576 komt het gebouw voor, echter zeer schematisch en onnauwkeurig geschetst en in 1730 is het van de kaart verdwenen. Aan de hand van kaarten uit de 17e en de 18e eeuw kon worden vastgesteld dat hier eens Huis De Wijaert heeft gestaan. Maar hoe het er uitgezien heeft, is niet bekend. De stadsarcheoloog vermoedt dat het leek op de borg Verhildersum in Leens, maar zeker is dat niet.
 |
De fundamenten lieten een bijna vierkant huis van 25 x 23 meter zien met daar omheen een brede gracht. Het gebouw bestond waarschijnlijk uit een woonhuis met een schuur en een voorplein. Voor zover kan worden nagegaan, had het huis in ieder geval een benedenverdieping, bestaande uit drie kelders. Twee waren te bereiken vanaf het voorplein en de derde kelder vanuit het huis. De muren van de kelders aan de waterkant waren 1,20 meter dik. Het huis was te bereiken via een houten brug.
Uit een koopakte van 1524 blijkt dat er ook toen al een behuizing stond. En zelfs eerder, zo blijkt uit een oorkonde van de stad, gedateerd 1504, staat de vermelding als ‘olde Huiis op den Wiert’. Tijdens de verwoesting van Helpman in 1515 is ook dit huis verwoest. In 1553 wordt de ‘behuizing’ verkocht aan Wolter Huynghe, die er de nieuwe ‘gewaldige, costlicke borch to Helpen had getimmert’. Wanneer die borg precies is gebouwd, is niet helemaal bekend maar het moet tussen 1553 en1559 geweest zijn.
Daarna is het huis door diverse handen gegaan. Via de familie Coenrads (= Coenders) in 1559, weer terug bij Wolter Huynghe en diens zoon Luit, Gravin van Bentheim, haar hofmeester en raadsman Frantz Hansen von Twist te Getter, Coenders, Clint op Scheltkema te Zandeweer, Tjarda van Starkenborg en Rengers van Farmsum. Uiteindelijk verkocht de laatste het in 1731 aan de koopman Dijk voor f 6.500. De plaats was toen ‘vrij van behuizingen en beklemminge’.
Op de fundamenten van de borg werd in 1733 een houtzagerij met molen gebouwd. De storm die op 19 december 1869 over Groningen raasde, keerde de zaagmolen van Bierling letterlijk ondersteboven. Na de storm is de molen herbouwd en in 1898 door brand verwoest. Het einde van een roemrijk verleden…
Impressie hoe het platform eruit zou kunnen komen te zien. Of het financieel haalbaar is wordt nog onderzocht.
Update:
Als u nu naar de Hora Siccemasingel gaat kunt u het resultaat bekijken. Het is in 2021 geopend.