Straatnamen in Helpman
In onze wijk is een aantal straten vernoemd naar oud-burgemeesters van de stad Groningen. Vóór het begin van de 19e eeuw was de de samenstelling van het stadsbestuur en de benoeming van burgemeesters in Stad anders geregeld dan tegenwoordig…
In stukken uit de eerste helft van de 14e eeuw staat beschreven dat de raad bestond uit vierentwintig leden, waarvan de helft jaarlijks aftrad en door nieuwe leden werd vervangen.
En er waren toen vier burgemeesters tegelijkertijd, die gedurende een cyclus van vier jaar afwisselend werden geleverd door de kluften of wijken waarin de stad was ingedeeld. In jaar 1 leverde de Akluft (het ‘Akerspel’) een nieuwe burgemeester, in jaar 2 was de Assingekluft (later Boteringekluft genoemd) aan de beurt en in de jaren 3 en 4 zorgden de Oosterkluft, de Gelkingekluft en de Gaddingekluft samen voor de nieuwe burgemeesters.
Dit duurde tot 5 januari 1824, toen per Koninklijk Besluit werd vastgesteld dat Groningen één burgemeester kreeg.
Coendersweg
De Coendersweg was oorspronkelijk een zandpad dat in het verlengde van de Oosterstraat en de Oosterweg, langs Groenestein, richting Coendersborg en dan naar het klooster van Jesse in Essen liep.
Naar welke telg uit het voorname geslacht Coenders de weg vernoemd is, is niet helemaal duidelijk, ik neem aan Derk Coenders is geweest. Aan het eind van de 13e eeuw wordt voor het eerst de naam Coenders vermeld. De bewezen stamreeks begint echter met Coert Coenders, die in de eerste helft van de 15e eeuw in Dokkum leefde. Zijn zoon Hendrick of Derk Coenders verkreeg een borg in het gehucht Helpman die generaties lang in het bezit van zijn nakomelingen zou blijven. De toevoeging "Van Helpen" aan de familienaam is ontleend aan deze borg. Derk Coenders van Helpen stond tot ver in de omgeving bekend als een van de eerste en vurigste aanhangers van de Reformatie. Op
zijn landgoed Coendersborgh verschafte hij onderdak aan predikers en stond hij ze toe om op zijn landgoed zogenaamde ‘hagenpreken’ te houden [zie ook wijkhelpman.nl/geschiedenis/coendersborgh].
Als de stad in 1594 tijdens de Reductie van Groningen capituleert voor het leger van Prins Maurits van Nassau en zo een einde aan de Spaanse (katholieke) overheersing komt, sluit Groningen zich aan bij de Republiek en wordt de stad samengevoegd met de Ommelanden. De eerste Coenders, Mello, werd toen een van de vier burgemeesters, gevolgd door nog vele andere Coendersen. Johan was in 1664 de
hekkensluiter. De familie Coenders heeft niet alleen burgemeesters voortgebracht, maar ook hoge militairen. In 1846 stierf het geslacht Coenders uit.
Coendersweg rond 1900 toen het nog een zandpad was (hoek Van Houtenlaan)…
…en de metamorfose in 1948.